(مصوب جلسه 673 مورخ 4/8/1389 شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي)
شماره ابلاغ: 89/9226/دش شماره انتشار: 19176
تاريخ ابلاغ: 30/9/1389 تاريخ روزنامه رسمي: 9/10/1389
مصوبه «سند نهضت مطالعه مفيد» كه بنا به پيشنهاد شوراي فرهنگ عمومي، در جلسه 673 مورخ 4/8/1389 شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي به شرح ذيل به تصويب رسيده است، براي اجراء ابلاغ مي‌شود.
مقدمه
نقش والا و حساس مطالعه در تكامل فردي و اجتماعي كه در نهايت به پرورش ابعاد كمال آفرين و آسماني روح بشر نيل مي‌كند، انكار ناشدني است. در بيان اهميت بنيادين كتاب و كتابخواني همين بس كه خداوند نخستين خطاب به آخرين فرستاده خويش را با «اقرا» آغاز كرده است و معجزه خاتم پيامبران كتاب مي‌باشد. تصريحات مؤكد و مكرر مقام معظم رهبري در باب افزايش مطالعه و كتابخواني همواره بيانگر اهميت اساسي اين ارزش فرهنگي در جامعه ما بوده و ضرورت توجه بيشتر به آن را نشان مي‌دهد.
در روزگار ما كه رسانه‌هاي گوناگون براي تصرف سرمايه فكر و انديشه انسان گوي سبقت از يكديگر مي‌ربايند، وظيفه‌‌اي خطير بر عهده دستگاه‌هاي فرهنگي مربوط به حوزه مطالعه قرار دارد. بدون شك ترويج و گسترش فرهنگ مطالعه مفيد در كشور، در گروه حمايت همه جانبه سازمان‌ها و نهادهاي نظام و توجه خاص مسئولان به اين امر است. طرح نهضت مطالعه مفيد گامي است در اين طريق.
ماده 1- مفاهيم كليدي
مطالعه: خواندن هر نوع متن مكتوب (نوشتاري: چاپي يا الكترونيكي).
مطالعه مفيد: مطالعه‌‌اي مفيد است كه اولاً معطوف به اثر و نتيجه بوده و دستاوردي علمي، عملي (رفتاري)، ذهني و يا قلبي داشته باشد؛ و ثانياً آن دستاورد براي تربيت انگيزه، افزايش تعهد، ارتقاي توانايي ذهني، توسعه دانش كاربردي، ارتقاي مهارت عملي و نهايتاً در جهت پرورش و تعالي فرد در راستاي به فعليت رساندن استعدادهاي الهي وجود او در يكي از چهار زمينه مذكور باشد.
ماده 2- هدف اصلي
دستيابي به جايگاه ممتاز در جهان از نظر سرانه مطالعه و به خصوص مطالعه مفيد براساس سند چشم انداز بخش فرهنگ عمومي در افق ايران 1404.
ماده 3- اهداف خرد
1- افزايش فضاي كتابخانه‌هاي عمومي به ميزان 8 متر به ازاي هر 100 نفر؛
2- فراهم آوري 4 جلد كتاب به ازاي هر نفر در كتابخانه‌هاي عمومي؛
3- عضويت 35 درصد جمعيت ايران در كتابخانه‌هاي عمومي؛
4- توجه به مطالعه غيردرسي و مفيد در روند آموزش رسمي كشور؛
5 - توجه به مطالعه مفيد در برنامه‌هاي اوقات فراغت
ماده 4- سياست‌ها
1- ارتقاي شاخص‌هاي كتابخانه‌‌اي در ابعاد فضا، منابع، عضو و امانت در كتابخانه‌ها؛
2- نهادينه كردن مطالعه مفيد به عنوان يك ارزش و عادت عمومي در جامعه؛
3- فراهم سازي زيرساخت‌هاي فيزيكي، مجازي و انساني كتابخواني شايسته ايران اسلامي؛
4- زمينه سازي براي هدايت محتواي مطالعه آحاد جامعه؛
5 - توسعه فعاليت‌هاي بين المللي در زمينه توليد متون مكتوب، محتوا، كيفيت چاپ و تأثير آن بر افزايش مطالعه در داخل كشور.
ماده 5 - طرح‌ها
1- نيازسنجي، توليد، تهيه، سفارش و حمايت از توليد متون مكتوب و قومي مطالعه مفيد براي ايرانيان و فارسي زبانان؛
2- اختصاص ساعت مطالعه مفيد در برنامه هفتگي و درسي دانش آموزان؛
3- ايجاد پيوند مناسب ميان ارتقاي شغلي با سطح مطالعه مفيد و اعتلاي دانش عمومي و تخصصي فرد؛
4- ارائه سيرهاي مطالعاتي مفيد براي دانش آموزان و دانشجويان؛
5 - تدوين و اجراي طرح جامع مطالعه مفيد براي بانوان؛
6 - طراحي و اجراي برنامه‌هاي ويژه و متنوع مطالعه مفيد براي خردسالان كمتر از 4 سال؛
7- طراحي و اجراي برنامه‌هاي ويژه مطالعه مفيد براي كودكان قبل از سن دبستان (بين 4 تا 6 سال)
8 - اجراي برنامه‌هاي مطالعه مفيد براي گروه‌هاي خاص (سالمندان، نابينايان، ناشنوايان، معلولين جسمي و ذهني و...)؛
9- تدوين و اجراي طرح اصلاح فرهنگ فارغ التحصيلي و تقويت فرهنگ عمومي براي كسب دانش در تمام عمر؛
10- ايجاد و توسعه كتابخانه جامع مجازي زبان فارسي براي بهره برداري ايرانيان و فارسي زبانان جهان؛
11- طراحي و استقرار زنجيره كتابخانه‌هاي عمومي در سراسر كشور مطابق نقشه راه توسعه كتابخانه‌ها، با تأكيد بر كتابخانه‌هاي مركزي استان و شهرستان، كتابخانه‌هاي استاندارد، كتابخانه‌هاي روستايي و سيار؛
12- طراحي و استقرار معماري جديد كتابخانه‌هاي عمومي در راستاي يادگيري مادام الع-مر، ارت-قاي خلاق-يت و ن-وآوري، عض-ويت خانوادگ-ي، تولي-د عل-م و اي-جاد تعاملات محلي، منطقه‌‌اي و اجت-ماعي با حفظ حريم زن و مرد و ايجاد فضاي امن براي اعضاء؛
13- تأمين متون مكتوب و منابع مطالعه مفيد متناسب با تقسيمات مخاطبان (سني، جنسيتي، سطح اطلاعات و...)
14- برنامه ريزي در راه اندازي و ايجاد و مديريت مناسب كتابخانه‌هاي ثابت و سيار در مساجد، مجتمع‌هاي مسكوني، آپارتمان‌ها، بقاع متبركه و محل‌هاي تجمع عمومي و مدارس و دانشگاه‌ها و وسايل حمل و نقل عمومي؛
15- طراحي، مديريت و هدايت توسعه كتابخانه‌هاي خانگي و همراه؛
16- برگزاري انواع جشنواره‌ها و مسابقات مشوق كتابخواني و نيز معرفي و تبليغ كتاب‌هاي مفيد؛
17- استقرار نظام تقدير و تشويق خيرين كتابخانه ساز و اهداگران كتاب و فرهنگ سازي در اين زمينه؛
18- استقرار نظام كنترل كيفي چاپ، فضا، منابع، امانت و...؛
19- تدوين و اجراي طرح ارتقاي منزلت اجتماعي كتابداران به عنوان مشاوران امين؛
20- احداث فضاي كتابخانه‌هاي عمومي به ميزان نيم متر افزايش در هر سال به ازاي هر 100 نفر؛
21- عضويت مردم در كتابخانه با تثبيت نرخ رشد 2% افزايش در هر سال؛
22- طراحي و اجراي برنامه‌هاي متنوع راديو و تلويزيوني جهت افزايش انگيزه مطالعه؛
23- محروميت زدايي از مناطق محروم در امر مطالعه مفيد و فروشگاه‌هاي كتاب؛
24- توجه به معرفي و تبليغ متون مكتوب و محتواي آن در رسانه‌هاي عمومي؛
25- تأمين منابع كتابخانه‌هاي دانشجويي و ايجاد كتابخانه در خوابگاه‌هاي دانشجويي؛
26- توسعه دامنه كتابخانه‌هاي عمومي از طريق طرح وقف؛
27- توسعه نمايشگاه‌هاي ثابت و سيار عرضه متون مكتوب؛
28- برنامه ريزي براي تحول در دوره‌هاي دانشگاهي كتابداري
ماده 6 - معرفي و اعضاي كميته
جهت بررسي و پايش تحقق طرح «نهضت مطالعه مفيد» كميته دائمي نهضت مطالعه مفيد مركب از نمايندگان واجد اختيارات لازم از «وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي»، «نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور»، «وزارت آموزش و پرورش»، «وزارت علوم، تحقيقات و فناوري»، «سازمان صدا و سيما»، «سازمان تبليغات اسلامي »، «ستاد عالي كانون‌هاي فرهنگي و هنري مساجد»، «معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رياست جمهوري»، «سازمان بسيج مستضعفين»، «سازمان ملي جوانان»، «مركز امور زنان و خانواده رياست جمهوري»، «معاونت فرهنگي ستاد كل نيروهاي مسلح كشور»، «شوراي سياستگذاري ائمه جمعه»، «شوراي‌عالي استان‌ها»، «مركز رسيدگي به امور مساجد»، «كانون پرورش فكري كودكان و نوجوانان» و «جهاد دانشگاهي» تشكيل مي‌شود.
تبصره - ساير دستگاه‌ها و سازمان‌ها بر حسب مباحث مطرح در كميته دعوت خواهندشد.
ماده 7- رياست و دبيرخانه كميته
رياست كميته به عهده دبير شوراي فرهنگ عمومي كشور و دبيرخانه آن در نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور مستقر خواهدبود.
ماده 8 - وظايف كميته
وظيفه تدوين برنامه‌هاي هر يك از طرح‌ها، تنظيم وظايف دستگاه‌هاي مذكور در ماده7، نظارت بر انجام وظايف و رصد تحقق اهداف و طرح‌ها برعهده كميته دائمي نهضت مطالعه مفيد مي‌باشد. اين كميته همچنين موظف است هر سه ماه گزارش خود را به شوراي فرهنگ عمومي ارائه دهد.
ماده 9- كميته‌هاي استاني
به منظور تحقق مفاد طرح «نهضت مطالعه مفيد» در سراسر كشور، كميته‌هايي با تركيب همطراز در ماده7 در استان‌ها و شهرستان‌هاي كشور تشكيل مي‌گردد. رياست اين كميته در استان به عهده رؤساي انجمن كتابخانه‌هاي عمومي استان «استاندار» و در شهرستان «فرماندار» و دبير كميته در استان و شهرستان به ترتيب مديركل و مدير نهاد كتابخانه‌هاي عمومي و دبيرخانه آن نيز در نهاد كتابخانه‌هاي عمومي هر استان و شهرستان مستقر مي‌گردد.
ماده 10- گزارش و ارزيابي
هر دستگاه بايستي هر شش ماه يك بار گزارش عملكرد خود را براساس قالب‌هاي تعيين شده به كميته دائمي نهضت مطالعه مفيد ارائه نمايد تا ميزان پيشرفت شاخص‌هاي متخذ از اهداف خود تعيين گردد. گزارش‌هاي وصولي مورد بررسي و ارزيابي قرار گرفته و نتايج به «شوراي فرهنگ عمومي» ارسال مي‌گردد.
ماده 11- اين مصوبه در 11 ماده و يك تبصره در جلسه 673 مورخ 4/8/1389 شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد.
رييس جمهور و رييس شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي - محمود احمدي نژاد
افزودن دیدگاه جدید