شماره ابلاغ: 2065/دش شماره انتشار: 15912
تاريخ ابلاغ: 24/6/1378 تاريخ روزنامه رسمي: 19/7/1378
مقدمه
دانشگاهها و مراكز آموزش عالي هر جامعه معرف و مبين بالاترين سطح تفكر و علم آن جامعه محسوب مي‌شود و اصول جهان بيني و نظام اعتقادي و ارزشي جامعه را در خود متجلي مي‌سازند و با تربيت متفكران و دانشمندان و مديران آينده، در جهت بخشيدن به حركتهاي گوناگون فكري، اعتقادي، فرهنگي و سياسي جامعه مؤثر واقع مي‌شوند. از اينجا مي‌توان گفت كه دانشگاههاي مختلف جهان، علاوه بر اشتراكاتي كه به اعتبار دانشگاه بودن، با يكديگر دارند به اعتبار تعلق به جوامعي با بينشها و ارزشهاي مختلف واجد خصوصياتي هستند كه آنها را از يكديگر متفاوت و متمايز مي‌سازد.
جامعه ايراني كه در انقلاب اسلامي خود با رويكردهاي الهي و معنوي، جهان بيني و نظام ارزشي اسلام را مبناي شئون گوناگون خود قرار داد، خواهان آن است كه دانشگاههاي متناسبي با مباني و ارزشهاي اسلامي داشته باشد تا هم بتواند در آن دانشگاهها از مباني و معيارهاي خود آگاهي و شناخت دقيق‌تر و ژرف‌تر حاصل كند و هم با تربيت متفكران و مديران بر وفق آن مباني و معيارها، به ترويج و تعميم آنها در كل جامعه مبادرت نمايد. ايفاي چنين رسالت مهمي نيازمند تلاش و كوشش سازمان يافته دانشگاهيان در پرتو نظم و انضباط و قانونمندي است. آيين‌نامه حاضر بر مبناي چنين تفكري، با نظر به اصول عمومي و اختصاصي حاكم بر دانشگاهها براساس مصوبه شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي و به منظور توسعه و تشويق فعاليتها و حمايت از حقوق سياسي و اجتماعي دانشگاهيان در چهارچوب قوانين موضوعه كشور تدوين گرديده است
فصل اول: كليات و تعاريف
ماده 1- در اين آيين‌نامه تعاريف زير مورد نظر است:
1 - 1. دانشگاه: به هر يك از دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي و پژوهشي اعم از دولتي و غيردولتي اطلاق مي‌شود.
تبصره - هر مركز يا واحد دانشگاهي وابسته به دانشگاههاي دولتي در ديگر شهرها و نيز هر واحد دانشگاه غيردولتي در اين آيين‌نامه همانند دانشگاه محسوب مي‌شود.
2 – 1- دانشگاهيان: عبارت از دانشجويان و اعضاي هيئت علمي دانشگاه مي‌باشد.
3 – 1- تشكل اسلامي: جمعيتي مركب از دانشگاهيان است كه پس از دريافت مجوز رسمي فعاليت از مرجع ذي‌صلاح (هيئت نظارت دانشگاه - مصرّح در فصل سوم اين آيين‌نامه) در جهت تحقق اهداف اسلامي و ارزشهاي انقلاب و نظام اسلامي مصرّح در چهارچوب قانون اساسي و اين آيين‌نامه فعاليت مي‌نمايد.
4 – 1- عضو: به هر يك از دانشگاهيان كه نسبت به ثبت نام خود در دفتر اعضاي هر يك از تشكلهاي اسلامي اقدام نموده و پذيرفته شده است اطلاق مي‌شود. (عضويت به منزله موافقت با اساسنامه تشكل است).
تبصره - هر فرد تنها مي‌تواند در زمان واحد در يك تشكل اسلامي عضويت داشته باشد و در غير اين صورت عضويت مؤخر قابل قبول است.
ماده 2- محدوده فعاليت:
هر نوع فعاليت سياسي، فرهنگي و اجتماعي تشكلهاي اسلامي در حدود اساسنامه تشكل در داخل دانشگاه و در چارچوب ضوابط و مقررات دانشگاه و اين آيين‌نامه و ساير قوانين موضوعه كشور مجاز است.
تبصره - براي هرگونه فعاليت در خارج از دانشگاه، تشكلها موظفند طبق قانون احزاب مجوز فعاليت دريافت دارند.
1 – 2- برگزاري سخنراني، تجمع، راهپيمايي، ميزگرد، تريبون آزاد و نصب تابلوهاي تشكلهاي دانشجويي با ارائه مجوز از هيئت نظارت دانشگاه امكان پذير است.
تبصره 1- انتشار هر نوع نشريه‌اي به استثناي نشريات علمي دانشگاهي با مجوز شوراي فرهنگي دانشگاه صورت مي‌گيرد.
تبصره 2- شوراي فرهنگي دانشگاه در صورت مغايرت هر نوع فعاليت فرهنگي، سياسي و اجتماعي با مصالح دانشگاه، ضوابط شرعي و ارزشهاي انقلاب اسلامي، مراتب را به رياست دانشگاه اعلام مي‌نمايد و رئيس دانشگاه موظف است در صورت اعلام شوراي فرهنگي و يا مشاهده موارد خلاف از آنها جلوگيري كند.
تبصره- (الحاقي 8/11/1381) راهاندازي هر نوع پايگاه اطلاع رساني رايانهاي با مجوز شوراي فرهنگي دانشگاه صورت مي‌گيرد.
فصل دوم. تشكلها:
ماده 3- تشكلها با طي مراحل زير تأسيس مي‌گردند:
1 – 3- حداقل 5 نفر از دانشجويان يا 3 نفر از اعضاي هيئت علمي با داشتن شرايط زير مي‌توانند به عنوان هيئت مؤسس با ارائه نام مشخصي براي تشكل، تقاضاي صدور پروانه فعاليت نمايند:
الف. اعتقاد و التزام عملي به اسلام، ولايت فقيه و قانون اساسي.
ب. برخورداري از حسن شهرت و اخلاق اسلامي و حداقل دو نيم سال تحصيلي اشتغال به تحصيل در دانشگاه مزبور براي تشكلهاي دانشجويي و حداقل دو سال استخدام رسمي آزمايشي براي تشكلهاي اعضاي هيئت علمي در دانشگاه مزبور.
2 – 3- كساني كه به موجب ماده 7 قانون فعاليت احزاب، جمعيت‌ها و انجمن‌هاي سياسي و صنفي از حق تأسيس جمعيت و حزب سياسي و يا شركت در هيئت رهبري آن محرومند نمي‌توانند به عنوان هيئت مؤسس تقاضاي صدور پروانه براي ايجاد تشكل در مراكز آموزش عالي نمايند.
3 – 3- در صورت تأييد صلاحيت حداقل لازم اعضاي هيئت مؤسس (موضوع بند 3 - 1) و تأييد نام تشكل، هيئت نظارت دانشگاه حداكثر ظرف پانزده روز كاري موافقت اصولي با تأسيس تشكل را اعلام مي‌كند و در صورت تأييد صلاحيت و تأييد نام تشكل، موافقت اصولي با تأسيس تشكل را صادر مي‌نمايد.
4 – 3- هيئت مؤسس مكلف است حداكثر ظرف مدت سه ماه از تاريخ دريافت موافقت اصولي فهرست اسامي اعضا و اساسنامه را به هيئت نظارت تسليم نمايد. در غير اين صورت درخواست تأسيس كان‌لم‌يكن تلقي مي‌شود.
تبصره- التزام به قانون اساسي، ولايت مطلقه فقيه، قوانين موضوعه كشور و آيين‌نامه‌هاي مصوب بايستي مصرحاً در اساسنامه تشكل آمده باشد.
5 – 3- هيئت نظارت پس از دريافت فهرست اسامي اعضاء (در حد نصاب لازم) حداكثر ظرف دو ماه نسبت به بررسي و تصويب اساسنامه و صدور مجوز براي تشكل واجد شرايط اقدام مي‌نمايد.
6 – 3- هيئت نظارت موظف است در صورت عدم تصويب اساسنامه، مراتب را به طور كتبي با ذكر دلايل و مستندات به متقاضيان اعلام نمايد و متقاضيان مي‌توانند ظرف مدت يك ماه ضمن تأمين نظر هيئت نظارت تقاضاي تجديد نظر نمايند.
تبصره 1- در صورت امتناع هيئت نظارت دانشگاه از صدور پروانه و يا اعتراض هيئت مؤسس تشكل به نظرات هيئت نظارت درباره اساسنامه تشكل، هيئت مؤسس مي‌تواند اعتراض خود را به هيئت نظارت مركزي (موضوع ماده 5 اين آيين‌نامه (ارسال نمايد و هيئت نظارت مركزي موظف است ظرف حداكثر مدت دو ماه نسبت به اعتراض واصله رسيدگي و اعلام نظر نمايد.
تبصره 2- هر نوع تغيير در اساسنامه منوط به تأييد هيئت نظارت دانشگاه مي‌باشد.
7 – 3- حد نصاب تعداد اعضاي تشكلهاي دانشجويي با احتساب هيئت مؤسس 3 درصد كل دانشجويان آن دانشگاه و حداقل 50 نفر مي‌باشد.
8 – 3- حد نصاب تعداد اعضاي تشكلهاي هيئت علمي با احتساب هيئت مؤسس 5 درصد كل اعضاي هيئت علمي آن دانشگاه و حداقل 10 نفر مي‌باشد.
فصل سوم - نظارت:
ماده 4- به منظور حمايت از حقوق سياسي و اجتماعي دانشگاهيان و انجام وظايف مقرر در اين آيين‌نامه، هيئت نظارت در هر دانشگاه با تركيب و شرح وظايف زير تشكيل مي‌شود:
1 – 4- تركيب هيئت نظارت دانشگاه:
الف- رئيس دانشگاه (رئيس هيئت).
ب- مسئول نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه.
ج- نماينده وزارت فرهنگ و آموزش عالي يا بهداشت، درمان و آموزش پزشكي يا دانشگاه آزاد اسلامي حسب مورد.
2 – 4- وظايف هيئت نظارت دانشگاه:
الف- بررسي اساسنامه و صلاحيت اعضاي مؤسس تشكلهاي اسلامي.
ب- اعلام موافقت اصولي و صدور پروانه فعاليت براي تشكلهاي اسلامي.
ج- صدور مجوز انجام فعاليت تشكلها
د- نظارت بر حسن اجراي انتخابات تشكلهاي اسلامي.
ه- رسيدگي به تخلفات تشكلها بر اساس آيين‌نامه مربوط.
و- رسيدگي به شكايات واصل شده از سوي اشخاص حقيقي و حقوقي در ارتباط با فعاليتهاي تشكلهاي اسلامي.
ز- توقف و يا لغو پروانه فعاليت تشكلهاي اسلامي.
تبصره - (الحاقي 9/11/1380) هيئت نظارت دانشگاه مي‌تواند پس از تأييد هيئت نظارت مركزي بخشي از و ظايف خود را شامل بندهاي «ج، د، ه، و» به شورايي متشكل از معاونت دانشجويي و فرهنگي دانشگاهها، معاونت دفتر نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها و نماينده وزارتخانه‌هاي علوم، تحقيقات و فناوري و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه آزاد اسلامي حسب مورد تفويض نمايد.
ماده 5- به منظور انجام وظايف مقرر در اين آيين‌نامه، هيئت نظارت مركزي در وزارتخانه‌هاي فرهنگ و آموزش عالي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه آزاد اسلامي با تركيب و شرح وظايف زير تشكيل مي‌شود:
1 – 5- تركيب هيئت نظارت مركزي:
الف- وزير يا رئيس دستگاه.
ب- رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها.
ج- يكي از معاونان وزير يا رئيس دستگاه به انتخاب وي.
د- يك نفر از رؤساي دانشگاهها حسب مورد.
ه- نماينده شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي.
و- در مواردي كه مسائل مربوط به بسيج دانشجويي در هيئت نظارت مركزي مطرح شود فرمانده نيروي مقاومت بسيج با حق رأي در آن هيئت حضور خواهد داشت.
2 – 5- وظايف هيئت نظارت مركزي:
الف- رسيدگي نسبت به درخواستهاي تجديدنظر در تصميمات هيئت نظارت دانشگاهها و تخلفات آنها حداكثر ظرف مدت دو ماه.
ب- تدوين و تصويب دستورالعمل‌هاي اجرايي اين آيين‌نامه حسب مورد.
ج- تدوين و تصويب آيين‌نامه رسيدگي به شكايات و تخلفات تشكلهاي اسلامي.
ماده 6 - (الحاقي 6/7/1378) كليه تشكلهاي اسلامي دانشگاهيان كه بر اساس مصوب جلسه 265 مورخ 28/8/1370 شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي تشكيل شده اند قانوني اند و رسميت دارند.
1 - 6 - فعاليتهاي كليه تشكلهاي اسلامي دانشگاهي از تاريخ تصويب براساس مفاد اين آيين‌نامه خواهد بود.
2 - 6 - تشكلهاي اسلامي مزبور موظفند حداكثر در ظرف يك سال اساسنامه‌هاي خود را با اين آيين‌نامه تطبيق دهند.
3 - 3 - چنانچه براساس تشخيص هيئت نظارت مركزي، هر كدام از تشكلهاي مزبور حائز شرايط نبودند با آن تشكل برخورد قانوني صورت مي‌گيرد.
ماده7 - (الحاقي 6/7/1378) مسئوليت هماهنگي و توزيع عادلانه كمكهاي دانشگاه به تشكلها بر عهده هيئت نظارت خواهد بود.
1 - 7 - مسئولان ذي‌ربط تنها مجازند به تشكلهايي تسهيلات ارائه داده و يا اجازه استفاده از امكانات دانشگاهها را بدهند كه مجوز فعاليت را طبق اين آيين‌نامه دريافت كرده باشند.
ماده 8 - (الحاقي 6/7/1378) دستورالعمل‌هاي اجرايي اين آيين‌نامه و همچنين آيين‌نامه رسيدگي به شكايات و تخلفات تشكلهاي اسلامي در جلسه مشترك هيئتهاي نظارت مركزي وزارتخانه‌هاي فرهنگ و آموزش عالي و بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه آزاد اسلامي در محل دبيرخانه شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي و در شكل واحد به تصويب نهايي مي‌رسد.
آيين‌نامه فوق در 5 ماده و 8 تبصره در جلسه 448 مورخ 9/6/1378 شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيد و از تاريخ تصويب، آيين‌نامه‌هاي مغابر با آن ملغي مي‌شود.
رئيس جمهور و رئيس شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي - سيد محمد خاتمي
افزودن دیدگاه جدید