فصل اول ارث
ماده 1 - هر گاه در نتيجه فوت شخصي اعم از فوت حقيقي يا فوت فرضي اموالي ارثا بكسي برسد وراث متوفي بر طبق اينقانون مشمول ماليات بر ارث ميشوند .
ماده 2 - اموال مشمول ماليات بر ارث عبارتند از كليه ماترك متوفي اعم از منقول و غير منقول و مطالبات قابل وصول پس از وضع ديون محقق متوفي و واجبات مالي متوفي در حدود قواعد شرعي و هزينه هائي كه در حدود عرف و عادت براي كفن و دفن متوفي و نظائر آن لازمست .
تبصره 1 - مقصود از ديون محقق بدهي هائي است كه بر طبق مدارك قانوني عرفا قابل پرداخت باشد .
تبصره 2 - اگر متوفي بازرگان باشد در صورتي ميتوانند بدهي هاي مربوط بامور بازرگاني او را از ماترك كسر كنند كه بدهي هاي مزبور در دفاتر قانوني بازرگاني متوفي ثبت شده باشد .
تبصره 3 - بدهي كه متوفي بوارث خود دارد ولو آنكه مستند بمدارك قانوني هم باشد براي تعيين ماليات از ماترك كسر نخواهد شد باستثناي نفقه ايام معدوده و مهريه زوجه در صورتيكه پرداخت نشده باشد .
ماده 3 - مكلفين پرداخت اين ماليات وارث متوفي و كسانيكه متصدي امور ورثه ميباشند خواهند بود و وراث از نظر قانوني ماليات بر ارث بسه طبقه تقسيم ميشوند .
1-وراث طبقه اول .
2-وراث طبقه دوم .
3-وراث طبقه سوم و بالاتر .
ماده 4 - وراث طبقه اول عبارتند از : پدر - مادر - فرزندان - نواده و زن و شوهر . وراث طبقه دوم عبارتند از : اجداد و برادر و خواهر و اولاد آن ها . وارث طبقه سوم عبارتند از : عمو - عمه - دائي - خاله و اولاد آنها و بالاتر .
ماده 5 - اشخاصيكه خود را وراث متوفي يا متصدي امور ورثه ميدانند مكلفند ظرف سه ماه از تاريخ اطلاع از فوت اظهارنامه كه حاوي صورت كليه دارائي متوفي و مطالبات و بدهي هاي او باشد با مدارك لازمه براي اثبات آنها باداره دارائي صلاحيت دار تسليم و ضمناً بهاي واقعي يا نزديك بواقع ماترك را در آن بنويسند .
تبصره - بهاي اثاثيه خانه مسكوني متوفي اعم از آنكه خانه ملكي يا اجاري باشد مقطوعاً از قرار صدي پنج قيمت خانه محسوب ميشود .
ماده 6 - اداره دارائي اظهارنامه را از نظر تعيين صحت اقلام دارائي و مطالبات و بدهي ها و يا ارزش اموال مورد رسيدگي قرار داده هر گاه تمام يا قسمتي از آن را صحيح نداند نظر خود را با ذكر دلائل منتهي تا سه ماه كتباً بمودي ابلاغ و اخطار مينمايد كه اگر واخواهي دارد ظرف يكماه از تاريخ ابلاغ واخواهي خود را با ذكر ادله مستقيماً يا بوسيله پست سفارشي و يا تلگراف باداره دارائي بفرستد در صورتيكه واخواهي در ظرف مدت مقرر به پست يا تلگراف يا اداره دارائي نرسيد نظر دارائي قطعي شده و بر طبق آن ماليات قانوني وصول خواهد شد مگر آنكه معلوم شود اشتباه در محاسبه شده است .
ماده 7 - چنانچه مودي بتشخيص دارائي تسليم نشود و در ظرف مدت مقرر واخواهي بدهد و پس از تقديم واخواهي نيز موافقتي بين مودي و دارائي حاصل نگردد واخواهي بكميسيون تشخيص بدوي ماليات بر درآمد ارجاع خواهد شد كميسيون پس از تحقيقات و رسيدگي رأي صادر خواهد نمود .
رأي كميسيون تشخيص بدوي پس از ابلاغ بطرفين قطعي و لازم الاجرا است مگر در مواردي كه مابه الاختلاف بين ماليات مشخصه از طرف كميسيون و مبلغي كه مورد تصديق مودي يا مطالبه دارائي است بيش از بيست درصد باشد كه در اين صورت طرفين ميتوانند در ظرف يكماه از تاريخ ابلاغ رأي كميسيون بدوي واخواهي خود را بكميسيون تشخيص تجديد نظر تسليم نمايند هر گاه مراجعه بكميسيون تشخيص تجديد نظر از طرف مودي بعمل آيد مشاراليه بايد قبلا وجه مابه الاختلاف را در صندوق دارائي بسپارد يا ضامن معتبر يا تضمين بانكي يا وثيقه از عين ماترك بدهد رأي كميسيون تجديد نظر قطعي و لازم الاجرا خواهد بود مگر آنكه معلوم شود اشتباه در محاسبه شده است .
تبصره 1 - در مواردي غير از اختلاف در ارزيابي بين مودي و دارائي طرفين ميتوانند واخواهي خود را بدادگاه شهرستان حوزه اموال متوفي تسليم نمايند دادگاه بطور اختصاري ( خارج از نوبت و مقدم بر ساير دعاوي فوري ) با حضور نماينده وزارت دارائي رسيدگي و حكم آن قطعي خواهد بود .
تبصره 2 - پرونده هاي معوقه تا قبل از تاريخ اجراي اين قانون در كميسيونهاي حل اختلاف منظور در قانون ماليات بر درآمد قابل طرح خواهد بود .
ماده 8 - هر گاه ورثه و يا كساني كه متصدي امور ورثه هستند در ظرف مدت مقرر در ماده پنج از تسليم اظهارنامه خودداري نمايند ماليات آنها رأساً از طرف دارائي بر طبق تحقيقاتي كه بعمل خواهد آمد تشخيص و بمودي ابلاغ و بر طبق ماده شش رفتار ميشود .
ماده 9 - ماليات نسبت بسهم الارث هر يك از ورثه گرفته ميشود و نرخ آن بشرح ذيل است :
1ـ طبقه اول
اگر سهم الارث هر يك از وراث 300000 ريال يا كمتر باشد از پرداخت ماليات معافند و در صورتي كه از اين مبلغ تجاوز نمايد بترتيب زير ماليات محسوب ميشود :
از 300001 ريال تا 400000 ريال نسبت بمازاد صدي سه
از 400001 ريال تا 500000 ريال نسبت بمازاد صدي چهار
از 500001 ريال تا 600000 ريال نسبت بمازاد صدي پنج
از 600001 ريال تا 700000 ريال نسبت بمازاد صدي شش
از 700001 ريال تا 1000000 ريال نسبت بمازاد صدي هفت
از 1000001 ريال تا 2000000 ريال نسبت بمازاد صدي هشت
از 2000001 ريال تا 3000000 ريال نسبت بمازاد صدي نه
از 3000001 ريال تا 5000000 ريال نسبت بمازاد صدي ده
از 5000001 ريال تا 10000000 ريال نسبت بمازاد صدي پانزده
از 10000001 ريال ببالا نسبت بمازاد صدي بيست و پنج
2 - طبقه دوم :
اگر سهم الارث هر يك از وراث طبقه دوم 50000 ريال يا كمتر باشد از پرداخت ماليات معافند و در صورتيكه از اين مبلغ تجاوز نمايد تا سيصد هزار ريال نسبت بمازاد پنجاه هزار ريال صدي سه از 300001 ريال ببالا نسبت بمازاد و برابر نرخهاي طبقه اول محسوب ميگردد .
3 - طبقه سوم :
نرخ ماليات سهم الارث طبقه سوم تا 300000 ريال بدون حداقل بخشودگي صدي چهار و نسبت بمازاد از 300001 ريال سه برابر نرخهاي طبقه اول محسوب خواهد شد .
ماده 10 - اداره دارائي صلاحيتدار براي وصول ماليات بر ارث دارائيهائي هستند كه اقامتگاه قانوني متوفي در حوزه آنها واقع شده باشد و اگر متوفي در ايران مقيم نباشد اداره دارائي صلاحيت دار دارائي است كه قسمت اعظم دارائي غير منقول متوفي در حوزه آن واقع شده و اگر متوفي در ايران مقيم نبوده و اموال غير منقول در ايران نداشته باشد ماليات آنها در دارائي اقامتگاه قانوني وراث و در صورتيكه وراث در نقاط مختلف اقامت داشته باشند در تهران وصول خواهد شد .
ماده 11 - هر كس در ايران اقامتگاه قانوني دارد و از طريق ارث مالي باو برسد اعم از آنكه آن مال در داخله يا خارجه باشد و هر كس از ماتركي كه در ايران است ارث ببرد اعم از آنكه ساكن ايران يا ساكن خارجه باشد مطابق اين قانون مشمول ماليات خواهد بود
تبصره - ماليات و عوارضي كه بر طبق اسناد و مدارك مثبته بادارات صلاحيتدار محل اقامت متوفي يا محل وقوع مال غير منقول در كشورهاي خارجه پرداخت شده از ميزان تركه موضوع ميشود .
ماده 12 - مأمورين دولتي و شهرداري كه امور مربوط باموات را عهده دار هستند موظفند در ظرف يك هفته پس از اطلاع از فوت هويت كامل متوفي را بدارائي محل وقوع فوت اطلاع دهند .
ماده 13 - ادارات ثبت اسناد و املاك موقعيكه مال غير منقولي را از اسم مورث باسم وارث ثبت مينمايند و همچنين كليه دفاتر اسناد رسمي در موقعيكه ميخواهند تقسيم نامه راجع بماترك را ثبت كنند بايستي گواهينامه دارائي صلاحيتدار را راجع باينكه وارث اظهارنامه مالياتي داده است و در اظهارنامه مال مورد تقاضاي ثبت را ذكر كرده مطالبه بنمايند و قبل از ارائه اين گواهي مجاز به ثبت نيستند .
تبصره - اداره دارائي مكلف است در ظرف پانزده روز پس از تسليم اظهارنامه از طرف مودي گواهي نامه متضمن رونوشت مصدق ريز ماتركي را كه در اظهارنامه نوشته شده بمودي بدهد .
ماده 14 - كليه بانكها و مؤسسات و اشخاص ديگر كه مالي از متوفي نزد خود دارند در صورتي ميتوانند مال مزبور را بوارث بدهند و همچنين كليه شركتها و مؤسسات موقع ثبت اوراق بهادار با اسم از هر قبيل كه باشد از اسم مورث باسم وارث در صورتي مجاز باين امر هستند كه گواهي نامه اداره دارائي راجع باينكه وارث اظهارنامه داده و اظهارنامه مال مورد بحث را ذكر كرده ارائه شود و در صورت تخلف علاوه بر جرائم مقرر متضامناً مسئول ماليات متعلقه مي باشند .
ماده 15 - كليه دادگاههاي دادگستري كه قانونا بتقاضاي انحصار وراثت رسيدگي مي نمايند در صورتي مبادرت به تسليم گواهي نامه انحصار وراثت خواهند نمود كه گواهينامه مذكور در ماده سيزده از طرف وراث يا يكي از آنها بدادگاه تقديم شده باشد و پس از صدور حكم انحصار وراثت بايد ظرف پانزده روز رونوشت گواهي شده آن از طرف دفتر دادگاه باداره دارائي محل فرستاده شود .
تبصره - در موارديكه طبق كتاب پنجم جلد دوم قانون مدني حكم فوت فرضي صادر ميشود نيز دفتر دادگاه بايد رونوشت حكم را باداره دارائي محل بفرستد .
ماده 16 - از تاريخ تصويب اين قانون هر گاه شخصي اموال غير منقول خود را بوارث طبقه اول منتقل نمايد در حكم انتقال از طريق ارث محسوب و مشمول ماليات بر ارث خواهد بود و در معاملات مع الواسطه در صورتي از ماليات معاف خواهد بود كه فاصله معامله اولي تا انتقال بورثه بيش از سه سال گذشته باشد .
فصل دوم - نقل و انتقالات بلاعوض
ماده 17 - اگر مالي اعم از منقول يا غير منقول بلاعوض بشخصي داده شود در صورتيكه جزء يكي از طبقات سه گانه باشد طبق ماده 9 والا بر طبق نرخ ماليات بر ارث طبقه سوم وراث بدون رعايت حداقل بخشودگي ماليات تعلق ميگيرد دهنده و گيرنده متضامناً مسئول پرداخت ماليات متعلقه ميباشند . جهيزيه و امواليكه براي امور خيريه و يا عام المنفعه از قبيل آسايشگاه مسلولين و تيمارستان و بيمارستان و كودكستان و پرورشگاه يتيمان و مدارس و مساجد و تكايا و آب انبارهاي عمومي و امثال آنها داده ميشود از پرداخت ماليات معاف خواهد بود .
تبصره - صلح محاباتي با شرط خيار فسخ باختصاص منافع بمالك بطور دائم يا موقت از نظر اين قانون در حكم صلح قطعي محسوب شده و مشمول ماليات مي گردد .
ماده 18 - هر مالي كه مورد وقف يا نذر يا حبس يا وصيت واقع شود باستثناء موارديكه براي امور عام المنفعه نامبرده در ماده قبل باشد مشمول ماليات بوده و نرخ آن بدون حداقل بخشودگي و مطابق نرخ ماليات طبقه دوم منظور در ماده 9 اين قانون محسوب خواهد شد .
تبصره - مال مورد وصيت در موقعي مشمول ماليات خواهد بود كه با فوت موصي وصيت قطعي شده باشد .
ماده 19 - در مورد صلح طرفين معامله متضامنا در مورد وقف واقف يا متولي و در مورد وصيت وصي و در مورد حبس و نذر حبس و نذر كننده مسئول پرداخت ماليات هستند .
در مورد صلح و وقف و حبس و نذر در ظرف دو ماه از تاريخ وقوع و در مورد وصيت در ظرف دو ماه پس از اطلاع از فوت موصي مكلفين بايد اظهارنامه كه حاوي كليه اطلاعات لازمه براي وصول ماليات باشد باداره دارائي تسليم نمايند .
اگر در ظرف مدت مقرر اظهارنامه داده نشود ماليات رأسا از طرف دارائي بر طبق تحقيقاتي كه بعمل خواهد آمد تعيين و بمودي ابلاغ ميشود اگر مودي در ظرف يكماه از تاريخ ابلاغ بتشخيص دارائي واخواهي نداده ماليات مشخصه قطعي و وصول خواهد شد در صورت دادن واخواهي بر طبق ماده هفت عمل ميشود مگر آنكه اشتباه در محاسبه شده باشد .
ماده 20 - مقررات مواد 6 و 7 و 12 و 13 در مورد مكلفين ماده 19 نيز قابل اجرا است .
ماده 21 - شاهنشاه و ملكه و اعقاب بلافصل شاهنشاه از پرداخت مالياتهاي نامبرده در اين قانون معافند .
فصل سوم - مقررات عمومي
ماده 22 - ماليات بايد در مورد ارث لااقل در ظرف ششماه پس از تاريخ تسليم اظهارنامه و در مورد فصل دوم اين قانون در موقع تسليم اظهارنامه پرداخت شود مگر در مواردي كه مؤدي عذر موجه از قبيل نرسيدن سهم الارث داشته باشد و با اقامه ادله كافي و ارائه اسناد عذر خود را ثابت نمايد در اينصورت وزارت دارائي ميتواند مدت ماليات را تمديد كند .
ماده 23 - متخلفبن [ متخلفين ] از مقررات اينقانون ملزم بپرداخت جرائمي خواهند بود كه حداكثر از يك برابر مبلغ ماليات بيشتر نخواهد بود .
ماده 24 - هر گاه اشخاصي كه بر طبق اين قانون مكلف بدادن اظهارنامه و ماليات هستند صغير يا محجور باشند ولي يا قيم آنها و اگر شخص حقوقي باشد مدير يا مديران مؤسسه موظف بدادن اظهارنامه و ماليات ميباشند .
ماده 25 - در مواردي كه مشمولين اين قانون در تأديه ماليات خود و يا مالياتي كه مسئوليت پرداخت آن طبق اين قانون بعهده آنها است تأخير نمايند نسبت بهر ماه تأخير ملزم بپرداخت زيان ديگر معادل يك درصد ماليات متعلق خواهند بود .
تبصره - تاريخ سررسيد و احتساب زيان ديركرد از موقعي كه ماليات قطعي و بمودي ابلاغ ميشود محسوب خواهد شد .
ماده 26 - كارمندان و خدمتگزاران وزارت داراي [ دارايي ] و اعضاي كميسيونهاي تشخيص و همچنين ساير اشخاصي كه مأمور اجراي اين قانون هستند مكلفند اطلاعاتي را كه از دارائي اشخاص در نتيجه مأموريت تحصيل كرده اند بكلي محرمانه نگاهدارند مگر در مواردي كه وظيفه شغلي آنها دادن اطلاعات نامبرده را ايجاب نمايد .
متخلفين مطابق ماده 220 قانون كيفر عمومي مجازات خواهند شد .
ماده 27 - كسانيكه طبق قانون سابق در تسليم اظهارنامه بعللي تأخير نموده اند و بعنوان مطالبه جريمه و خسارت تأخير تأديه مورد تعقيب قرار گرفته اند در صورتيكه در كميسيونهاي بدوي يا تجديد نظر توافق نموده و يا به پيش آگهي تسليم شده و در ظرف سه ماه ترتيب پرداخت ديون مالياتي خود را با موافقت وزارت دارائي بدهند از جريمه و خسارت ديركرد معاف خواهند بود .
تبصره - مالياتهائي كه تا تاريخ تصويب اينقانون قطعي نشده است از حيث نرخ مالياتي و خسارت و جرائم تابع مقررات قانون 1316 ميباشد .
ماده 28 - وصول ماليات بر ارث و نقل و انتقالات بلاعوض و صلح بر اساس آئين نامه اجرائي مالياتها خواهد بود .
ماده 29 - آئين نامه اجراء مقررات اين قانون و ميزان جرائم آن از طرف وزارت دارائي تهيه و پس از تصويب كميسيون قوانين دارائي مجلسين بموقع اجرا گذارده خواهد شد .
ماده 30 - مقررات و قوانيني كه مخالف اين قانون باشد از تاريخ تصويب اين قانون لغو ميشود .
اين قانون كه مشتمل بر سي ماده و سيزده تبصره است در جلسه پنجشنبه بيست و سوم اسفند ماه يكهزار و سيصد و سي و پنج بتصويب مجلس شورايملي رسيد .
رئيس مجلس شوراي ملي
رضا حكمت
قانون بالا در جلسه 1335 . 9 . 17 بتصويب مجلس سنا رسيده است .
افزودن دیدگاه جدید